Đá penalty World Cup có luật gì đặc biệt?

Giới thiệu

Đá penalty tại World Cup không chỉ là một trong những khoảnh khắc kịch tính nhất trong bóng đá mà còn là nơi các quy định đặc biệt của FIFA được áp dụng nghiêm ngặt nhằm đảm bảo công bằng và minh bạch.

Trong khuôn khổ giải đấu danh giá nhất hành tinh, luật đá penalty có những điểm khác biệt đáng lưu ý so với các trận đấu thông thường.

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ luật đá penalty World Cup, từ quy trình, quy định đặc biệt đến các ví dụ thực tế, giúp bạn nắm bắt đầy đủ và chính xác nhất về tình huống định đoạt vận mệnh của cả một đội tuyển.

Luật đá penalty World Cup: Khái quát tổng quan

Đá penalty diễn ra khi nào tại World Cup?

Tại các vòng đấu loại trực tiếp World Cup, nếu hai đội hòa nhau sau 90 phút chính thức và 30 phút hiệp phụ, trận đấu sẽ bước vào loạt sút luân lưu 11m (penalty shootout) để phân định thắng thua.

Đây là luật bắt buộc của FIFA nhằm đảm bảo tiến độ giải đấu.

Những quy định đặc biệt khi đá penalty tại World Cup

Cách xác định lượt đá và khung thành

Trọng tài chính sẽ tung đồng xu để quyết định:

• Đội nào đá trước.

• Khung thành được sử dụng (có thể bị ảnh hưởng bởi điều kiện ánh sáng, sân bãi, an ninh…).

Điều này đảm bảo sự công bằng và tránh bất kỳ lợi thế nào về phía đội chủ nhà hoặc đội có tâm lý tốt hơn.

Danh sách cầu thủ được phép thực hiện

• Chỉ các cầu thủ có mặt trên sân khi kết thúc hiệp phụ mới được tham gia loạt đá luân lưu.

• Không có cầu thủ bị thay người hoặc rời sân (do chấn thương hay thẻ đỏ) được quay lại thi đấu.

Trình tự sút luân lưu: Luật “ABBA” không còn áp dụng

FIFA từng thử nghiệm trình tự đá “ABBA” (giống tie-break quần vợt) nhưng hiện tại luật tiêu chuẩn vẫn là ABAB – mỗi đội luân phiên sút một quả cho tới khi đủ 5 lượt hoặc một đội giành chiến thắng sớm.

Các yếu tố kỹ thuật và quy định nghiêm ngặt

Vị trí bóng và thủ môn

• Bóng phải được đặt chính xác trên chấm phạt đền (11m).

• Thủ môn buộc phải đứng trên vạch vôi và không được rời khỏi vạch cho đến khi bóng được đá. Nếu vi phạm, cú sút có thể được thực hiện lại.

Can thiệp công nghệ VAR

Từ World Cup 2018 trở đi, VAR đã được sử dụng để xác định các lỗi:

• Thủ môn di chuyển sớm.

• Cầu thủ hai đội xâm nhập vòng cấm trước khi bóng được đá.

• Xác nhận bàn thắng hoặc quyết định đá lại.

Tại World Cup 2022, có 3 lượt đá penalty phải thực hiện lại vì thủ môn bước ra ngoài vạch sớm, theo số liệu FIFA.

Những tình huống hiếm gặp trong loạt penalty World Cup

Trường hợp số lượt đá vượt quá 5

Nếu sau 5 lượt đầu, hai đội vẫn hòa nhau, luật quy định đá luân lưu lượt 6 trở đi theo kiểu “đấu súng đến chết” – đội nào đá hỏng trước khi đội còn lại sút thành công sẽ thua.

Thay thủ môn chỉ dành cho chấn thương

Luật FIFA không cho phép thay thủ môn sau khi trận đấu kết thúc và bắt đầu loạt đá penalty, trừ khi có chấn thương được xác nhận bởi trọng tài.

Thực tiễn: Những loạt penalty đáng nhớ trong lịch sử World Cup

Ý vs Pháp (Chung kết World Cup 2006)

Cả hai đội hòa nhau 1-1 sau hiệp phụ. Ý giành chiến thắng 5-3 trong loạt sút luân lưu, với cú sút cuối cùng của Fabio Grosso, nhờ sự tỉnh táo và tâm lý vững vàng.

Croatia vs Nhật Bản (Vòng 1/8 – World Cup 2022)

Croatia thắng 3-1 trên chấm penalty. Thủ môn Livaković cản phá tới 3 lượt sút – minh chứng vai trò quyết định của người gác đền và việc áp dụng nghiêm ngặt luật thủ môn đứng trên vạch.

So sánh: Luật penalty tại World Cup và các giải khác

Kết luận

Loạt đá penalty tại World Cup không chỉ là bài kiểm tra thể lực và tâm lý mà còn là nơi các quy định đặc biệt của FIFA được áp dụng nghiêm ngặt nhằm bảo đảm sự minh bạch, công bằng.

Từ trình tự đá, quyền tham gia, vai trò của VAR đến vị trí đứng của thủ môn – mọi chi tiết đều có thể ảnh hưởng đến kết quả cuối cùng.

Hiểu rõ luật đá penalty World Cup không chỉ giúp người hâm mộ theo dõi trận đấu chính xác hơn, mà còn là cơ sở quan trọng để các cầu thủ, HLV và nhà phân tích chiến thuật đưa ra quyết định hợp lý.

Hãy tiếp tục theo dõi các cập nhật từ FIFA mỗi kỳ World Cup để không bỏ lỡ những thay đổi quan trọng.

Giới thiệu tác giả

Nguyễn Khánh Duy – nhà báo thể thao kỳ cựu với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực bóng đá, từng làm việc tại VTC, FOX Sports Asia và hiện là biên tập viên cấp cao cho nhiều trang tin thể thao quốc tế.

Với chuyên môn sâu về luật bóng đá và tư duy chiến thuật, Khánh Duy luôn cung cấp góc nhìn sắc sảo, phân tích chính xác, bám sát thực tiễn và xu hướng toàn cầu.

Câu hỏi & trả lời ngắn gọn

1. Penalty World Cup có khác gì với giải quốc nội?
   Có – áp dụng VAR nghiêm ngặt hơn và quy trình tổ chức chặt chẽ hơn.

2. Thủ môn có được di chuyển trước khi đá penalty không?
   Không – phải đứng trên vạch cho đến khi bóng được đá.

3. Có được thay người trước loạt sút penalty không?
   Không – chỉ cầu thủ còn trên sân mới được tham gia.

4. Luật đá ABBA có áp dụng ở World Cup không?
   Không – FIFA sử dụng luật ABAB truyền thống.

5. Nếu hết 5 lượt mà vẫn hòa thì sao?
   Hai đội tiếp tục đá lượt thứ 6 trở đi theo luật loại trực tiếp.

6. VAR có thể yêu cầu đá lại penalty không?
   Có – nếu phát hiện lỗi như thủ môn di chuyển sớm.

7. Thủ môn bị chấn thương trước loạt penalty thì sao?
   Chỉ được thay người nếu có sự cho phép của trọng tài.

8. Thua trong loạt penalty có tính là thua trận không?
   Có – đội thua luân lưu bị loại khỏi giải.